در مطلب گذشته از مجموعه روش‌های یادگیری که شامل 3 سبک دیداری و شنیداری و لمسی بودند صحبت و در مورد آنها به طور مختصر توضیحاتی ارائه شد. در این مطلب قصد داریم در مورد یکی از انواع آنها یعنی «سبک یادگیری دیداری» به طور اختصاصی صحبت کنیم. شناخت بیشتر سبک دیداری به دانش‌آموزان عزیز کمک می‌کند تا با استفاده از روش‌های خاص بتوانند ذهنشان را مدیریت و فرایند یادگیری خود را تکمیل نمایند.
کادر معلمین مدرسه‌ی قرآنی گلهای فاطمیه با تمرکز بر تمامی دانش‌آموزان حاضر در کلاس‌های درس سعی می‌کنند میزان تأثیر هریک از سبک‌های یادگیری را تشخیص و با استفاده از روش‌های نوین به دانش‌آموزان در یادگیری بهتر مطالب درسی کمک کنند. روند تدریس مطالب درسی به‌گونه‌ای است که هر دانش‌آموز، با هر سبک یادگیری بتواند نهایت بهره را از کلاس درس ببرد.
اگر مطلب قبلی ما را نخوانده‌اید، بفرمایید، الان وقت خواندن آن است: شناخت انواع روش‌های یادگیری
چگونه سبک یادگیری خود را شناسایی کنیم؟
هر فردی در وجود خود یکسری ویژگی‌های منحصربه‌فرد دارد که از بدو تولد و یا در مقطع دبستان آنها را یاد گرفته است. بله، دقیقاً وقتی به این دنیا پا می‌گذاریم لوح پاک و شفاف الهی هستیم. از همان روز اول حضورمان در این جهان هستی است که شروع به یادگیری می‌کنیم و تا آخر عمر نیز این یادگیری ادامه خواهد داشت.
البته از بحث ژنتیک و وراثت نباید غافل ماند که خود یک بحث بسیار تخصصی است و در این مطلب نمی‌گنجد اما طبق تحقیقات صورت‌گرفته، نقش یادگیری در شکل‌گیری برخی رفتارها بسیار بیشتر از وراثت است. ما رنگ چشمانمان، موهایمان، چهره و برخی دیگر از ویژگی‌های ظاهری والدینمان را به ارث می‌بریم اما رفتارها! در این مورد محیط تأثیر بسیار بیشتری دارد.
تاکنون به رفتار والدین، دوستان، هم‌کلاسی‌ها و سایر افراد خانواده‌ی خود توجه کرده‌اید؟ به مجموعه رفتارهای خودتان چطور؟
اگر تابه‌حال این کار را نکرده‌اید، از این به بعد کمی بیشتر به رفتارهای دیگران توجه کنید. متوجه می‌شوید که توانایی‌های هر فرد با دیگری متفاوت است.
بعضی افراد هستند مثل پدرهای عزیزمان که در کارهای فنی تبحر خاص دارند و هر چیزی خراب می‌شود سریع آن را تعمیر می‌کنند. بعضی از افراد نیز همچون مادران مهربانمان منبع احساسات پاک هستند و تبحر ویژه‌ای در نظم بخشیدن به محیط خانه دارند.
البته امکان دارد هم پدر و هم مادر هر دو در برخی ویژگی‌ها باهم مشترک باشند. برخی افراد یادگیری دیداری بسیار خوبی دارند برخی شنیداری و افرادی هم هستند که تا مسئله‌ای را لمس نکنند از ماهیت و روش حل آن باخبر نخواهند شد.
بازهم مثال بزنیم:
برخی افراد در ورزش‌های گوناگون مهارت دارند. برخی دیگر در آشپزی، نقاشی، صحبت‌کردن، یا بیایید جزئی‌تر نگاه کنیم. ممکن است هم‌کلاسی شما درس ریاضی را بهتر از فارسی یاد بگیرد. همه‌ی اینها را طی زندگی و از محیط اطراف یاد می‌گیریم. بله، تمامی این مسائل به نوع و سبک یادگیری در افراد بستگی دارند. همان‌طور که در مطلب قبلی خدمت شما عزیزان گفته شد: هر فردی دارای هر سه سبک یادگیری است منتها همیشه یکی نسبت به دیگری برتری دارد. اجازه بدهید یک داستان برای شما بگوییم:
نابغه کیست؟
او نخستین حافظ قرآن کریم با توانایی قرائت به ۷۴ روش در جهان است و سبک‌های متنوعی برای تلاوت قرآن ابداع نموده. اگر از بین ٧٧٠٠٠ کلمه قرآن، کلمه‌ای که شبیه نداشته باشد، به او بگویید این نابغه می‌تواند سریع‌تر از کامپیوتر، مشخصات آن کلمه را به طور کامل اعلام کند و حتی قادر است تمام قرآن را آیه به آیه بالعکس بخواند. او تنها کسی است که حتی قادر است تمام قرآن را کلمه‌به‌کلمه بالعکس بخواند.
متوجه شدید از چه کسی صحبت می‌کنیم؟ آیا محمدمهدی حق‌گویان، واقعاً یک نابغه است یا سبک یادگیری منحصر به خودش را کشف و با تمرین و تکرار فراوان آن را پرورش داده است؟
خب، برگردیم به بحث اصلی، تمامی این مطالب ازآن‌جهت بیان شدند که بگوییم: شناخت انواع سبک‌های یادگیری به شما کمک می‌کند که ابتدا خودتان را بهتر بشناسید. سپس بهترین مسیر یادگیری خود را پیدا کنید تا بتوانید در محیطی که هستید، بیشترین پیشرفت را داشته باشید. بهتر درس بخوانید، مهارت‌های هنری، ورزشی و غیره‌ی خود را پرورش دهید و از هر نظر انسان موفقی باشید. حالا وقتش رسیده تا در مورد سبک یادگیری دیداری بگوییم.
ویژگی‌های افراد دارای سبک یادگیری دیداری
هرکدام از افراد دارای سبک‌های سه‌گانه‌ی یادگیری ویژگی‌های منحصری دارند. در ادامه به ویژگی‌های اصلی افراد دارای یادگیری دیداری می‌پردازیم:
- برای دریافت و همچنین تجزیه‌وتحلیل اطلاعات نیاز به طرح‌ها، تصاویر، نقشه و غیره دارند.
- می‌تواند اتفاقات را در ذهن خود تجسم کنند.
- انسان‌هایی هستند که اگر یکبار از یک منطقه عبور کنند هرگز آنجا را فراموش نمی‌کنند و همین حس قدرتمند در جهت‌یابی به کمک آنها می‌آید.
- چشمان تیزبین و فعالی دارند و می‌توانند همه چیز را ببینند. بله، همه‌ی انسان‌های بینا، توانایی دیدن دارند. اما افراد دارای قابلیت یادگیری دیداری جزئیات بیشتری را از محیط دریافت و در حافظه‌ی کوتاه‌مدت و سپس بلندمدت خود ذخیره می‌کنند.
- در نقاشی، تصویربرداری، توصیف، رنگ‌آمیزی و طراحی لباس تبحر خاص دارند.
- ممکن است حتی تا ساعت‌ها بی‌هدف روی کاغذ یادداشت کنند یا خط‌های نامفهوم رسم نمایند.
بیان این نکته خالی‌ازلطف نیست: لطفاً توجه داشته باشید، هرکسی که چنین ویژگی‌هایی داشت، قدرت یادگیری دیداری ندارد و تشخیص این موارد با متخصصین حوزه‌ی روان‌شناسی است. مدرسه‌ی گلهای فاطمیه تنها به توضیح و انتقال اطلاعات می‌پردازد و هرگز رأی صادر نمی‌کند.
اعمال و مشاغل مورد علاقه‌ی افراد دارای یادگیری دیداری
در بخش قبلی تا حدودی به این موارد اشاره شد اما در این بخش قصد داریم کمی بیشتر به این مقوله بپردازیم. افرادی که یادگیری دیداری دارند معمولاً به سراغ مشاغل زیر می‌روند:
- اعمال تجسمی مثل نقاشی، گرافیک، معماری، فیلم‌برداری، عکاسی، طراحی و نقشه‌کشی، مسیریابی
- مشاغل دیداری مانند، بررسی حشرات و پرندگان، بررسی انواع چارت و نمودار و غیره.
تکنیک‌هایی جهت بهبود فرایند یادگیری در افراد دیداری
اگر از نظر ذهنی بیشتر متمایل به یادگیری دیداری باشید، روش‌های زیر برای شما کاربردی خواهد بود:
- سعی کنید از تصاویر بیشتری برای یادگیری استفاده کنید. البته ما در مدرسه‌ی گلهای فاطمیه از تصاویر به جهت یادگیری بهتر دانش‌آموزان استفاده می‌کنیم اما بهتر است خودتان نیز در این امر فعال باشید.
- برای بیان احساسات، معانی و برخی مفاهیم از تصاویر استفاده کنید. البته این بدان معنا نیست که پاسخ معلم یا هم‌کلاس خود را با ایموجی یا انواع حالت‌های صورت بدهید. "هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد".
- استفاده از مداد و خودکار رنگی برای نوشتن مطالب درسی و تمرینات
- رسم نمودار و روش توفان فکری برای برقراری ارتباط و درک مفاهیم درسی
- استفاده از داستان تصویری
در آخر لازم است بگوییم که هیچ‌کدام از اطلاعات فعلی به‌تنهایی دقیق و کافی نیستند و علم همچنان به دنبال پاسخ به جهت کشف چگونگی شکل‌گیری انواع یادگیری دیداری در بین افراد مختلف است. تکنیک‌هایی که جهت بهبود فرایند یادگیری در این مطلب بیان شدند صرفاً تمریناتی هستند که ذهن شما را در مسیر یادگیری به‌صورت دیداری تقویت خواهند کرد.