وظایف اصلی مدارس به دو حوزه آموزش و پرورش تقسیم شده است. بخش آموزش شامل مباحث کتاب درسی است و بخش دیگر مهارت‌های لازم و ضروری برای زندگی هست. در این مطلب با ما همراه باشید زیرا قصد داریم در مورد برنامه‌های مدرسه گلهای فاطمیه برای مهارت های زندگی صحبت کنیم. مهارت‌هایی که نیاز است همه‌ی دختران ایرانی فراگیرند تا در آینده بتوانند حضور موفقی در اجتماع داشته و به جایگاه‌های رفیع دست یابند.
نکته بسیار مهم این است که برنامه‌های آموزشی و مهارتی باید در کنار یکدیگر استفاده شوند. نباید با توجه بیشتر به هریک از دیگری بازماند زیرا این دو برنامه در کنار یکدیگر معنا می‌یابند. اگر آموزش و پرورش به‌صورت موازی پیش بروند زمینه‌ساز موفقیت خواهند شد و هریک به‌تنهایی کافی نیستند. دانش در کنار مهارت های زندگی و علم در کنار تجربه به اوج تکامل انسان‌ها کمک می‌کنند.
وقتی از مهارت های زندگی صحبت می‌کنیم، منظورمان چیست؟
مهارت های زندگی مجموعه عملکردهای انسانی هستند که میزان ظرفیت‌های شناختی، احساسی و اجتماعی هر شخص را برای حل بهتر مسائل پیرامون جمع‌آوری و سپس عملیاتی می‌کند. به زبان ساده وقتی شما خودتان را به‌خوبی بشناسید، با استفاده از احساسات، عواطف و روابط اجتماعی، می‌توانید مسائل گوناگون را حل نمایید و دیگر هنگام برخورد با چالش‌های مسیر زندگی دچار دل‌شوره و اضطراب نخواهید شد. مهارت هم در مدرسه برای علم‌آموزی کاربرد فراوان دارد و هم در دیگر ابعاد مختلف زندگی مفید است. بدون مهارت هیچ‌چیز کامل نخواهد شد.
اگر می‌خواهید درس یاد بگیرید نیاز به مهارت خوب گوش‌دادن، تمرکز، تفکر و غیره دارید. اگر می‌خواهید در آینده در شغل و روابط خانوادگی با همسر و فرزندان موفق عمل کنید نیاز به مجموعه‌ای از مهارت‌های ارتباطی، رفتاری و رفتاری دارید. از همه مهم‌تر، اگر می‌خواهید خودتان را دوست داشته باشید و به معنای واقعی کلمه عاشق خودتان باشید، باید مهارتی به نام «عزت‌نفس» را در وجود خود پرورش دهید.
مهارت های زندگی از بدو تولد با ما هستند؟
یکی از سؤالات بنیادین در دنیای امروز که خوشبختانه پاسخ مشخصی نیز دارد همین است: آیا انسان‌ها با مهارت‌های ذاتی متولد می‌شوند؟
به‌عنوان‌مثال شخصی که همه‌ی نمرات او 20 هستند یا فردی که در مسابقات ورزشی همیشه جایگاه نخست را از آن خودکرده دارای مهارت‌های ذاتی هستند؟ پاسخ: خیر است!
استعداد، هوش، مهارت سه واژه‌ی کلیدی. هیچ‌کدام این‌ها ذاتی نیستند. دقت کنید در بدو تولد همه‌ی انسان‌ها با یک بدن دارای اعضای مشابه و استعداد، هوش، مهارت برابر با یکدیگر به این دنیا می‌آیند. اما در ادامه‌ی حیات چه چیزی منجر به برهم‌خوردن این اعتدال شده و یکی باهوش دیگری باهوش کمتر یا یک نفر دارای استعداد و مهارتی خارق‌العاده و دیگری فاقد استعداد و مهارت طبقه‌بندی می‌شوند؟
دو عامل مؤثر در برهم‌خوردن تعادل اولیه شناخته شده‌اند:
- محیط (خانواده، پول، جایگاه اجتماعی، جغرافیا و غیره)
- شخصیت (ایمان، تلاش، انگیزه، تفکر صحیح و غیره)
در مورد دو عامل محیط و شخصیت در مقالات جداگانه مفصل صحبت خواهیم کرد. اما اکنون برگردیم سر بحث اصلی یعنی مهارت های زندگی. در ادامه با مدرسه گلهای فاطمیه همراه باشید تا برخی از انواع مهارت های زندگی را خدمت شما معرفی کنیم.
بیشتر بخوانید: نقش تعهد برای رسیدن به اهداف
مهارت های زندگی
حال که بامهارت آشنا شدید و دریافتید که مهارت های زندگی هیچ‌کدام ذاتی نیستند، بهتر است در مورد این مهارت‌ها با جزئیات بیشتری صحبت کنیم. در ادامه برخی از مهارت‌های بسیار مهم و کاربردی آمده‌اند.
تمرکز و خودکنترلی در موقعیت‌های مختلف
کودکان و نوجوانان برای رسیدن به اهداف خود به تمرکز و خودکنترلی احتیاج دارند، به‌ویژه در دنیای امروز که سرشار از اطلاعات و ابزارهایی است که موجب حواس‌پرتی می‌شوند. تمرکز و خودکنترلی شامل توجه کردن، تمرین خودکنترلی، به‌خاطر سپردن قوانین و تفکر منعطف است.
اگر کسی بتواند روی این مهارت دوبخشی کار و آن را تقویت کند در آینده فردی بسیار آرام و صبور خواهد بود. حفظ آرامش و صبر کلید حل بسیاری از مسائل زندگی است. در هر سنی هستید این مهارت را جدی بگیرید. خوشبختانه مدرسه گلهای فاطمیه به‌عنوان یکی از مدارس قرآنی برتر ایران، با استفاده از قوانین دین مبین اسلام، کتاب آسمانی و همچنین بهره‌گیری از دانش روز دنیا برنامه‌ی جامعی برای تقویت این مهارت برای دانش‌آموزان خود دارد.
فهمیدن و درک کردن افراد دیگر
درک کردن دیگران از آن دست مهارت های زندگی بسیار کاربردی و مهم است. زمانی می‌توانیم به دیگران کمک کنیم و از آنها کمک بگیریم که بتوانیم آنها را درک کنیم. به‌طورکلی زمانی می‌توانیم ارتباطات اجتماعی خوبی داشته باشیم که بتوانیم درک کنیم. تا درک نکنیم، درک نخواهیم شد. فهمیدن احساسات و عواطف افرادی که کنار ما هستند، قصد و نیتی که دارند، هدفی که دنبال می‌کنند و غیره از جمله موارد بسیار مهم این مهارت است.
باید بدانیم معلم ما برای چه از صبح تا ظهر در مدرسه حضور دارد و دقیقاً چرا سر کلاس درس برای ما تدریس می‌کند. باید بدانیم قصد و نیت پدر و مادر از این که روی درس و مدرسه تاکید می‌کنند چیست. اگر یک روز خواهر، برادر و یا دوستمان از خود ناراحتی بروز داد، باید ابتدا بتوانیم او را درک و سپس با صبر کمکش کنیم.
آداب معاشرت
برخی به‌اشتباه آداب معاشرت را تنها در خوب صحبت‌کردن می‌دانند. آداب معاشرت به‌عنوان یکی از مهارت های زندگی چیزی فراتر از زبان و نوع صحبت‌کردن است. البته این به آن معنا نیست که نقش صحبت‌کردن را کم بدانیم، خیر، نحوه‌ی حرف‌زدن و برقراری ارتباط از راه زبان یکی از مهم‌ترین بخش‌های آداب معاشرت است اما به‌تنهایی کافی نیست.
معاشرت و برقراری ارتباط یعنی مهارت تشخیص اینکه آدم می‌خواهد درباره چه صحبت کند و دیگران آن را چگونه درک خواهند کرد. امروزه معلمان، اعضای خانواده، دوستان و سایر افراد پیرامون ما در معاشرت با ضعف‌های بسیاری روبه‌رو هستند.
برقراری ارتباط مؤثر
این مهارت پایه و اساس فرایند یادگیری است: پیداکردن شباهت‌ها و تفاوت‌ها و طبقه‌بندی آنها. شناسایی ارتباطات غیرمعمول هسته‌ی خلاقیت است و افراد را فراتر از دانستن می‌برد تا بتوانند از دانش خود به‌خوبی استفاده کنند. برقراری ارتباط مؤثر در واقع به‌کاربردن دانش در قالب عمل است.
تفکر نقادانه
بهره‌گیری از اطلاعات برای تفسیر صحیح اعتقادات، تصمیمات و نحوه‌ی عمل‌کردن در زمینه‌های گوناگون، برای بهبود در روند زندگی را قدرت تفکر نقادانه گویند. تفکر نقادانه برای درک دنیای اطراف و حل مسئله نیاز است.
چالش‌طلبی
اشخاصی که به‌جای دوری کردن یا کنار آمدن با چالش‌ها، با آنها درگیر می‌شوند، در مدرسه و زندگی دستاوردهای بهتری دارند. چالش طلبی به‌عنوان یکی از مهارت های زندگی به افراد کمک می‌کند تا مسائل را همچون چالش ببینند تا مشکلاتی حل‌نشدنی و برای حل آنها تلاش کنند. این مهارت کمک می‌کند افراد همیشه ایمان خود را حفظ کرده و تا حل کامل مسئله دست از تلاش خود برندارند.
یادگیری خودمختار و متعهدانه
افراد مختلف به‌وسیله تعیین هدف و استراتژی یادگیری، خود را برای تطبیق دادن با دنیای در حال تغییر به بهترین شکل ممکن آماده می‌کنند. این مهارت باعث پرورش کنجکاوی ذاتی برای یادگیری و پی‌بردن به برخی مهارت‌های نهان در وجود آنها می‌شود. فراگیری چنین مهارتی به افراد مختلف کمک می‌کند تا برای تکمیل فرایند یادگیری و آموزش برخی مباحث به معلم و یا استاد متکی نباشند و خودشان برای یادگیری دست به عمل بزنند.
این‌گونه افراد حتی در شرایط بسیار سخت مادی نیز دست اقدام و تلاش برای یادگیری برنمی‌دارند و مثل کوه از خود ایستادگی نشان می‌دهند.
جمع‌بندی برای مهارت های زندگی
در این مطلب در مورد مهارت های زندگی صحبت کردیم. با مفهوم مهارت و کاربرد مهارت آشنا شدیم و سپس چند مهارت بسیار کاربردی را مورد بررسی قرار دادیم. از این که تا پایان این مطلب با ما همراه بودید از شما عزیزان سپاسگزاریم.